Viêm cột sống dính khớp gây hoại tử chỏm xương đùi

Anh Hoàng, ngụ Khánh Hòa, bị viêm cột sống dính khớp cách đây 15 năm nhưng chỉ dùng thuốc khi cơn đau bùng phát, khiến bệnh tiến triển nghiêm trọng. Anh bị thay đổi dáng đi, khó giang khép chân, đau cứng lưng, không thể cúi người, cơn đau lan xuống vùng bẹn bên trái.

Ngày 7/2, ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ, Trưởng khoa Y học thể thao và Nội soi, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết anh Hoàng bị viêm cột sống dính khớp kéo dài nhưng không kiểm soát tốt gây dính và cứng đốt sống cổ, đốt sống lưng, khớp cùng chậu… Trong đó, nghiêm trọng nhất là khớp háng bên trái bị biến chứng hoại tử chỏm xương đùi, gây đau cứng khớp, suy giảm vận động, khả năng gấp duỗi chỉ còn 20-30 độ. Người bệnh đối mặt với nguy cơ tàn phế cao nếu không được phẫu thuật thay khớp nhân tạo.

Tình trạng dính cứng khớp gây khó khăn cho việc lựa chọn tư thế nằm khi phẫu thuật và quá trình bộc lộ khớp háng. Do đó, sau khi tính toán và lên kế hoạch mổ bằng phần mềm chuyên dụng TraumaCad, bác sĩ Vũ thay khớp háng nhân tạo cho người bệnh bằng đường mổ lối sau. Từng thành phần khớp như gân cơ, mô mềm… được tách ra chậm rãi bằng những dụng cụ chuyên biệt, giúp giảm tối đa các tổn thương, bộc lộ chỏm xương đùi và ổ cối đã dính chặt với nhau. Ổ cối bị phá hủy hoàn toàn khiến bác sĩ khó xác định đúng vị trí để lắp khớp nhân tạo. Khớp nhân tạo đặt lệch có thể gây trật khớp háng tái phát sau mổ nên bác sĩ phải định hướng lại vị trí ổ cối. Sau ba tiếng, ca mổ thành công.

Ngày thứ hai sau mổ, sức khỏe anh Hoàng cải thiện rõ rệt, đi lại dễ dàng hơn, không còn đau nhức, nhất là vào ban đêm. Anh được xuất viện vào hôm sau. Bác sĩ Vũ tiên lượng ở giai đoạn đầu, độ gấp duỗi chân của người bệnh đạt 60-90 độ, sau đó phục hồi đến 120 độ, dần lấy lại dáng đi tự nhiên.

ThS.BS Phạm Thị Xuân Thư, khoa Nội cơ xương khớp, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, cho biết viêm cột sống dính khớp là bệnh mạn tính, đặc trưng bởi tổn thương ở khớp cùng chậu, cột sống, các khớp ở chi và cả điểm bám gân. Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng viêm thúc đẩy cơ thể tự sửa chữa bằng cách hình thành xương mới. Sự hiện diện của những đoạn xương mới này làm thu hẹp khoảng cách giữa các khớp hoặc đốt sống, cuối cùng làm cho chúng dính lại với nhau. Khi đó, cột sống hoặc khớp cứng lại và mất đi độ linh hoạt vốn có, người bệnh đi lại khó khăn, cứng đơ như robot, không thể gập lưng…

Viêm cột sống dính khớp là bệnh mạn tính nên người bệnh phải uống thuốc suốt đời. Bệnh của anh Hoàng đã phát triển đến giai đoạn muộn nên được bác sĩ chỉ định dùng thuốc sinh học. Phương pháp này giúp ức chế phản ứng viêm, làm chậm tiến trình phát triển bệnh, cải thiện chức năng vận động, ngăn ngừa tình trạng xuất hiện các cầu xương gây viêm dính ở những khớp khác và không ngoại trừ khả năng khớp háng nhân tạo cũng có nguy cơ tái phát dính cứng.

Triệu chứng sớm nhất và đặc trưng của viêm cột sống dính khớp là đau vùng lưng – thắt lưng, có thể kèm theo cứng cột sống vào buổi sáng. Cơn đau thường kéo dài ít nhất 3 tháng và có thể khởi phát từ rất sớm (17-45 tuổi), đau không giảm khi nghỉ ngơi nhưng sẽ cải thiện khi người bệnh vận động nhẹ… Người bệnh nên đi khám nếu phát hiện các dấu hiệu cảnh báo để kịp thời điều trị, tránh các biến chứng làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

Phi Hồng