Tổng thống Yoon từ chối dự phiên điều trần của quốc hội

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol, cựu chỉ huy Bộ tư lệnh Tình báo quốc phòng (DIC) Noh Sang-won, cựu đại tá DIC Kim Yong-gun ngày 5/2 từ chối xuất hiện trong phiên điều trần tại Trung tâm Giam giữ Seoul ở tỉnh Gyeonggi, phía nam thủ đô.

Do đó, phiên điều trần của ủy ban đặc biệt quốc hội về điều tra lệnh thiết quân luật mà Tổng thống Yoon ban hành cuối năm ngoái không thể tiến hành như dự kiến.

Ông Noh bị cáo buộc thảo luận các kế hoạch thực thi thiết quân luật với các sĩ quan tình báo quân sự đương chức và nghỉ hưu tại một cửa hàng burger ở Ansan, phía tây nam Seoul, hai ngày trước khi lệnh được ban bố ngày 3/12/2024.

Trước đó cùng ngày, các thành viên ủy ban cũng đã đến Trung tâm Giam giữ Seoul Dongbu ở phía đông thủ đô Hàn Quốc để tổ chức phiên điều trần tại chỗ với cựu bộ trưởng quốc phòng Kim Yong-hyun. Ông Kim đã bị bắt và truy tố vì các tội danh nổi loạn liên quan tới lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon. Ông Kim từ chối xuất hiện tại phiên điều trần với lý do cần chuẩn bị cho phiên tòa và gặp đội ngũ pháp lý riêng.

Đảng Quyền lực Nhân dân cầm quyền (PPP) của Tổng thống Yoon đã tẩy chay các phiên điều trần tại chỗ, nhằm phản đối việc ông Yoon được chọn làm nhân chứng.

Ủy ban quốc hội dự kiến tiếp tục đến trung tâm giam giữ của Bộ Tư lệnh Phòng vệ Thủ đô để gặp Yeo In-hyung, cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh Phản gián Quốc phòng Hàn Quốc.

Ông Yeo bị cáo buộc nhận lệnh từ ông Kim để bắt giam lãnh đạo phe đối lập Lee Jae-myung, lãnh đạo đảng cầm quyền Han Dong-hoon và một số người khác trong vài tiếng thiết quân luật.

Ngoài ủy ban của quốc hội, ông Yoon đang bị nhiều cơ quan khác điều tra với cáo buộc phản loạn liên quan đến lệnh thiết quân luật. Văn phòng công tố viên Hàn Quốc ngày 26/1 tuyên bố quyết định truy tố ông Yoon với cáo buộc là “người cầm đầu cuộc nổi loạn” do ban bố lệnh thiết quân luật. Đây là lần đầu tiên một tổng thống đương nhiệm Hàn Quốc bị truy tố.

Nổi loạn là một trong số ít tội hình sự mà tổng thống Hàn Quốc không được miễn trừ. Nếu bị kết tội, bản án có thể là chung thân hoặc tử hình, mặc dù Hàn Quốc không xử tử bất kỳ ai trong nhiều thập kỷ qua.

Tổng thống Yoon, người đã bị tước quyền lực kể từ cuộc bỏ phiếu luận tội của quốc hội ngày 14/12/2024, bị bắt tại dinh thự ở Seoul vào ngày 15/1, sau khi nhiều lần từ chối lệnh triệu tập để thẩm vấn.

Song song với quá trình xét xử hình sự, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đang xem xét chấp thuận hay bác bỏ nghị quyết luận tội Tổng thống Yoon trong vòng 180 ngày kể từ thời điểm thụ lý vụ án vào ngày 14/12/2024. Nếu tòa đồng ý với nghị quyết luận tội, ông Yoon sẽ bị phế truất và Hàn Quốc cần tổ chức bầu cử tổng thống trong vòng 60 ngày. Nếu không bị luận tội, ông sẽ được phục chức.

Thùy Lâm (Theo Yonhap, AP)